Вицепремиерот Битиќи на „Енергетскиот форум на Југоисточна Европа“

Би сакал да упатам благодарност до организаторите: Американско-грчката стопанска комора (АМЧАМ Грција) и Асоцијацијата за енергетска економија на Грција, како и на ко-организатори на оваа значајна форум, Амбасадата на САД и Атлантскиот совет, за упатената покана и можноста да бидам дел од овој панел на кој ќе зборуваме за значајноста на енергетското поврзување на земјите од нашиот регион.

Во последните неколку години ги поставивме енергетските политики во Република Северна Македонија на стабилни основи. Се гарантираат безбедно и стабилно снабдување со енергенси, но и диверзификација при снабдувањето, кои се базирани на чиста-зелена енергија и кои ќе овозможат одржлив раст на економијата на нашата држава.

На нов закон за енергетика е целосно усогласен со ЕУ регулативите, како и со Енергетската заедница, и да се реализира на новата Стратегија за развој на енергетиката до 2040 година и Националниот план за клима и енергија, кој се чека на усвојување. За овие наши активности Енергетската заедница ги пофали нашите напори и посветеност за сето она што го направивме во енергетскиот сектор, што ја смени земјата на Западен Балкан што го стори тоа.

Со оглед на моменталната состојба со КОВИД-19 и врз основа на светската економија, направивме чекор понатаму и ги усогласивме сите планови што беа создадени за имплементација на овие документи со процес на економска закрепнување од КОВИД-19 и „Европскиот зелен договор“.

Денеска, во рамките на овој форум е потпишан за договор меѓу националните преносни компании за гас во Северна Македонија (НЕР) и во Грција (ДЕСФА), во кој се дефинирани условите за соработка и време на рамката за изградба на гасниот интерконектор има некои земји. Тоа е еден од нашите клучни проекти. Изградбата на овој интерконектор за течен гас ќе отвориме многу можности за нашата земја, со тоа што ќе имаме шанса да се позиционираме како регионален хаб за снабдување со гас на земјите во нашата Југоисточна Европа, за нашата национална економија ќе обезбедиме диверзифициран извор на енергија и ќе ја поттикнеме конкурентноста.

Дополнителни инвестиции во интер-конекторот со Грција, планирање и поврзување со Косово, Србија и Албанија. Ова ќе го отвори хоризонтот за подобрување на регионалната соработка и конкурентноста на заедничкиот регионален пазар.

Конкурентноста на Југоисточна Европа со инвестиции во интерконектори се подобри, а истите се многу важни и за иднината, за преносот на водород како иден извор на енергија.

На овој начин, сите ние заедно гледаме дека инвестиравме денес во побезбедно, конкурентно, поевтино и поеколошко снабдување со енергија ќе бара инвестирање во нашата иднина. Како земја свесна за ова, ние сме посветени и убедени дека целите се поставени во ревидираните национални придонеси, што неодамна беше условено, ќе беше исполнето како што беше планирано. Во сите сектори до 2030 година планираме да зголемиме 51% од емисиите на стакленички гасови, во споредба со нивото од 1990 година.

Сега овој интерконетор за гас со Република Грција претходно потпишавме договор за соработка за изградба на гасниот терминал во Александрополи, каде што Северна Македонија ќе посети 10% од акциите на терминалот. Исто така, учествуваме во изградба на гасна централа во близина на Александрополи, каде што уделот на Северна Македонија е 25% од вкупната вредност. Докажавме дека е можно да се соработува, дека нема препрестичка препрека, преку дијалог, меѓусебно почитување, разбирање и соработка секој пат има решение, тоа е доказ за стратешките проекти што се важни за регион и истите се поддржани од нашите партнери на ЕУ и НАТО На

Во оваа прилика би сакал да споменам дополнителни заеднички напор кој го гледа визионерскиот пристап на Северна Македонија и Република Грција каде геополитичките позиции се користат мудро за успешна на конкурентноста и економската благосостојба на нивните во земји. Неодамна се согласивме дека во првиот квартал на 2022 година ќе биде воспоставен гасоводот за дистрибуција на рафинирана нафта помеѓу Солун и Скопје.

Сето ова, во однос на инвестициите е резултат на нашата Стратегија за развој на енергетиката до 2040 година. Нашата посветеност кон „Зелената агенда“ се очекува имплементација на програмата „Праведна транзиција“, што се предвидува премин од производство на енергија од конвенционални извори со користење на фосилни горива до производство на енергија од обновливи ресурси.

Среднорочно и долгорочно планирање на клучни инвестиции зафати во државата не сме само флоскула, ние техничка обврска за чекирање на дел од обврските кои сме како Влада ги преземаме, напротив, ние сме посветени на имплементација на плаќање на планови, и потпис на денешниот меморандум е само еден доказ дека имаме посветеност резултира со конкретни проекти.

Кога зборуваме за среднорочно и долгорочно планирање, оваа година Владата на Република Северна Македонија усвои еден значаен документ, тоа е Интервентниот план за инвестиции (ИПИ), со кој во еден среден период, до 2027 година, проценува реализација на инвестиции во вредност од 8, 2 милиони евра.

Во севкупните инвестиции, најголем обем, зафативме проекти од енергетиката, беа наменети на ниво од 3,1 милиони евра, со што го докажавме нашиот фокус за транзиција со зелена енергија, а потоа се следат 2,7 милиони евра за патна и железничка инфраструктура, уште еден доказ дека сме посветени на градење на врски со соседите и овозможување на услови за конкурентност и на Северна Македонија, но и на регион на Западен Балкан.

Сето ова прави прави да бараме размислуваме сега, но морам да имаме предвид дека најдобрата политика во енергетиката не е онаа што има поголема корист според податоците на академската политика во далечната иднина. Тоа е она што енергијата што пристигнува кај луѓето и ги задоволува потреби сега: чиста, достапна и дава удобност што има јавна услуга.

Вклучи, мои пријатели, колеги, да продолжиме одовде со сите наши заеднички напори да направам подобра и побезбедна средина за нашата сопственост.